Helu 8
He Hale Hoʻokipa Na Ke Aloha
Holo kikī akula ʻo Laʻialoha i ke kelepona, lālau akula. Ma waena o ka hola 8:15 a me ka hola 10:15, ua kāhea mai ʻo Kamuʻo ʻehā manawa, a waiho maila i ʻeiwa manaʻo. He piʻi liʻiliʻi aʻe ka pīhoihoi o kēlā me kēia, a penei nā mea hope loa:
9:40 - Ok, ʻaʻole paha ʻoe e hōʻea mai. E hoʻāʻo nō au.
10:15 - ʻEā, kū akula au i ka haʻiʻōlelo. ʻOi aku naʻe paha ka mahalo o ka poʻe i ka mīkololohua o kou waha. Ke hopohopo maoli nei au iā ʻoe, Tita. E kāhea mai.
Holopapa maila ka hopohopo a noho ihola ʻo Laʻialoha ma luna o ka pela moe. Hoʻokūkū ana nā ʻano manaʻo like ʻole i loko ona. Inā pilikia mai ka papahana ma muli o ka hala ʻana o ka hālāwai iā ia, aia nō kēlā koʻikoʻi ma luna ona. Inā he mea kēlā e pilikia ai kona mau hoa i ke kālā, pehea lā e pono ai? Piʻi aʻela ka pana, piʻi pū nō me ka hou.
Nānā hou akula ʻo Laʻialoha i ke kelepona. Ua kelekiko mai nō hoʻi kona hoa hānau i ka pō nei, kekahi o nā kaikamahine o kona ʻanakē. Heluhelu akula ʻo Laʻialoha i ka manaʻo o kahi Lehua, a penei ia:
Aloha kāua, e Laʻi. Ua pilikia ʻo Māmā i ka maʻi hohola i ka pō Poʻahā nei. Hoʻi maila nō i ka hale a ke hoʻomaha nei. Nāwaliwali nō naʻe. Nui kona makemake e kipa mai ʻoe.
Ānewa ihola ʻo Laʻialoha, me he lā e kū ana nō ma kaʻe pali nihinihi wale. ʻEʻehia nō kona manaʻo i ka ʻoiaʻiʻo o nā ʻōlelo wānana a Welina. I kēia mau makahiki iho nei, ʻo ka hana wale nō kāna mea i noʻonoʻo ai a huli kua wale akula nō i ka ʻaoʻao pilina kanaka. Ua noke nō ʻo ia i ka hoʻokuli i ka leo heahea o kona ʻanakē, a eia nō ʻo ia i ke kūlana kūpilikiʻi.
Ua akāka wale ʻo Haleakalā, ʻo ka wā kēia e hoʻoponopono ai lāua, o hala auaneʻi paha ka Puʻulena. Mau nō ke kau mai o ka weli ke noʻonoʻo iho i ka pali hulaʻana lā i waena o lāua, akā e ʻau nō ʻo ia i ke kai ʻaleʻale i mea e hiki aku ai i ka ʻāina o ka hoʻomaopopo like. ʻAʻole hiki ke ʻalo aʻe.
Alawa aʻela ko Laʻialoha mau maka i luna a kau akula ma ka poho pōhaku e waiho ana ma luna o ka pahu ʻume. Komo hou maila ka manaʻo hoʻohuoi i loko ona a hoʻomanaʻo ihola ʻo ia i nā hana like ʻole o ka pule nei, ma hope o kona lawe ʻana mai i ia mea i loko o kona hale. Ua hiki maila nā moe ʻuhane ikaika ʻelua, hiki pū maila nō naʻe me ke ala lohi ʻana. He pōmaikaʻi maoli ia mau hōʻike na ka pō akā e pilikia mai ana paha ke ao?
Hānupanupa wale nā ʻale o ko Laʻialoha naʻau, akā hoʻi akula kona noʻonoʻo i ke ʻano kamaehu āna i ʻike ai i ka wā e mālama ana ʻo Welina i kona kino a mālama ihola ʻo ia i kēlā hoʻomanaʻo i loko ona. ʻO kahi mea akāka iā ia, ʻaʻole kēia ʻo ka wā e hopohopo ai i ka poho pōhaku. Ma hope kona noʻonoʻo ʻana i ka hana kūpono ma laila. ʻO ke ao kanaka kāna e mālama ai i kēia manawa.
Ua welo ke kīhei ke Aʻeloa. ʻAuʻau akula ʻo Laʻialoha me ka wikiwiki wale a ʻaʻahu ihola i ka lole wahine. He lole melemele i kīnohinohi i ka lau hulu ʻeleʻele. ʻO ka lole punahele ia o kona makuahine, a ʻo ka mea hoʻokahi ia a kona tūtu i mālama ai no Laʻialoha. I ka wā e pono ai ʻo Laʻialoha i kahi mea hoʻomanaʻo i ka ikaika me ka wiwoʻole, ʻo ia kona lole e ʻaʻahu ai.
Iā Laʻialoha i hōʻea aku ai i ke kahua hana, aia ʻo Kamuʻo lāua ʻo Napehā i loko o ka hale hoʻoulu mea kanu e hoʻokīkī wai ana. Lohe akula lāua i kona kalaka a puka koke maila. Hui akula lākou ʻekolu ma lalo o ke kumu ʻōhia i mua o nā hale hana.
ʻApo koke akula ʻo Kamuʻo iā Laʻialoha me ka ʻōlelo aku, “Tita, pehea ʻoe? I hea aku nei? Ua nui ko māua hopohopo!” Pūʻiwa ihola ʻo Laʻialoha i ka hāloʻiloʻi ʻana o ka waimaka o Kamuʻo. Noho mū ihola ʻo Napehā me kona helehelena piha i ka pīhoihoi.
“E kala mai ʻolua iaʻu,” i hoʻomaka ai ʻo Laʻialoha me ka haʻalulu. “I ka pule nei…ua ʻano ʻē loa koʻu hiamoe ʻana. ʻO ka mea hilu loa, hoʻonoho au e kani ka mea hoʻāla i ka hola 6, akā ala aʻe au ma hope loa aku a ʻaʻohe wahi kani ʻana o ia mea.”
Kūnānā wale akula ʻo Kamuʻo lāua ʻo Napehā. Huki nui ihola ʻo Kamuʻo i ke aho, i mea hoʻi e kāohi ai i ka ukiuki, a ʻōlelo maila, “ʻEā, manaʻo ihola au he ulia kaʻa paha, he pōʻino ʻē aʻe paha ka pilikia. ʻAʻole ʻo ka hiamoe lōʻihi ʻana! Keu hoʻi i kēia lā o ka hālāwai nui! He kūʻē loa kēia i kou ʻano maʻamau.”
ʻAʻohe puaʻi leo o Napehā, akā ʻike ʻia ke kāhāhā ma kona mau maka. Paʻa kona mau puʻupuʻu i loko o nā pākeke o kona lole wāwae camo.
“Pololei ʻoe. ʻAʻole peia koʻu ʻano, akā ʻo ke ala lohi nō ka ʻoiaʻiʻo…ʻAʻole naʻe pēlā kā kākou i ka poʻe o ka hālāwai, ʻeā. ʻO ka pilikia ʻohana nō kā kākou e ʻōlelo ai. A no ka mea ʻaʻole paha he hoʻopunipuni nui.”
Nānā maila kona mau hoa pili ʻelua me ka huikau loa.
Hoʻomau akula ʻo Laʻialoha, “Ua pilikia koʻu ʻanakē i ka maʻi hohola.”
Pālua maila ka pūʻiwa o nā maka o kona mau hoa. “ʻO ʻAnakē Lahela?” i akanīnau ai ʻo Napehā. Ua launa mua lāua nei i kona ʻanakē a maopopo nō ka pili kāpekepeke.
“ʻO ia nō. Ke ola nei, akā ua nāwaliwali. Kelekiko maila ʻo Lehua i ka pō nei, ʻaʻole naʻe au i ʻike a kēia kakahiaka nō. Ke noi mai nei e hele au i ona lā.” Pua aʻela ka waimaka o Laʻialoha i ka hoʻopuka ʻana aku, akā ʻuʻumi ihola ʻo ia i ka uē.
Luli aʻela ke poʻo o Kamuʻo a heleleʻi ihola kona waimaka, “Aloha nō, e ke hoa...Ō hele aku ʻoe i kona ʻaoʻao, a lawe pū aku i ko māua aloha. Na māua e hoʻokō i ka hana ma ʻaneʻi. A no ka hālāwai iho nei, ʻaʻohe paha kanaka e hoʻohalahala mai iā ʻoe, ʻeā. He waiwai nui ke aloha ʻohana.”
Pākuʻi maila ʻo Napehā i kāna ʻōlelo kākoʻo, “Maikaʻi nā mea a pau ma ʻaneʻi, e Laʻi, e hele nō ʻoe.”
“Mahalo nui i ka haʻiʻōlelo ʻana i kēia lā,” wahi a Laʻialoha iā Kamuʻo. “Paʻa nō ka ʻike iā ʻoe. Ua nui paha ka maikaʻi.”
“Koe aku ia, e ke hoa,” i pane ai ʻo Kamuʻo me ka minoʻaka iki. “ʻO kuʻu aloha i ka ʻāina o kākou, ʻo ia kaʻu iā lākou. Inā ʻaʻole lawa, ua lawa nō kākou i ka pōhaku, ʻeā. Mai nō naʻe a hopohopo i ka hālāwai. ʻO ka ʻohana ka mea nui. ʻEleu aku ʻoe i kou ʻanakē.”
ʻO nā huaʻōlelo aloha a kona mau hoa nei, he hoʻomaopopo mai nō iā Laʻialoha i ke onaona o ka pūnana. Ua piha nō ʻo ia i ka mahalo no ua mau pōhaku kihi paʻa nei o ka nohona.
“Mahalo nui. E hui kākou ma ʻaneʻi i ka ʻapōpō, hola ʻehiku paha. Manaʻo au e iho pololei aku i Puʻu Māhoe ma hope o ka hoʻokīkī wai a me ka nānā aku i nā kumu kauila a kākou. Ke kau ka lā i ka lolo.”
“Ua hiki nō,” wahi lāua nei.
Nānā akula ʻo Laʻialoha i kona mau hoa pili. He hoʻokahi hua koe i kona umauma, a hōʻike akula nō ʻo ia, “ʻEā, mahalo ka noʻonoʻo mau ʻana i kuʻu pono. Pololei paha kā ʻolua ʻōlelo no Keakalani. Ke hala kēia mau lā pilikia, e ʻae aku paha au e hui pū me ia. He aha lā, wela ka hao, ʻeā? Minamina ke hala ka Puʻulena.”
Pēlā nō i kau aʻe ai ʻo Laʻialoha i luna o kona kalaka a haʻalele akula. Holo nui akula nō ma ke alanui kīkeʻekeʻe o ʻUlupalakua. Ua wehe ʻo ia i nā pukaaniani ʻelua a nū maila ka makani i loko. Māewa aʻela kona lauoho paʻa ʻole a manaʻo ihola ʻo ia na ka makani paha e lawe aku i ka haʻalulu e hākuʻikuʻi ana i loko ona. Nūnē ihola ʻo ia i ke kūlana ola kino o kona ʻanakē a nalu ihola i kāna mea e ʻōlelo ai ke hiki aku i kona hale. No ka ikaika naʻe o kona naʻau ʻaʻohe manaʻo piha i hoʻokikina mai i loko o kona noʻonoʻo.
I ke kokoke ʻana mai o Keōkea, ua holo ka manaʻo iā ia e kū ma Chingʻs Store a ʻimi i pōkē pua e lawe aku ai. He miliʻapa nō, akā he mea hoʻomālie mai nō ia i kona naʻau. Kūkulu akula ʻo ia i ke kalaka ma lalo o ka malu o ke kaupoku liʻiliʻi i mua o ka hale kūʻai. I laila ʻo Mrs. Florence Ching, e like hoʻi me nā lā a pau. He 82 ona makahiki a kau nō ka pua i luna.
Aloha maila ka luahine iā Laʻialoha, “Aloha, e ia nei! Hiehie nō ʻoe i ka lole nā. Kū hoʻi i ka makuahine.”
Koni iki aʻela ka ʻeha a ke aloha i loko o Laʻialoha, akā ʻaʻole ʻo ia kūkulu pale kai e like me ka maʻamau. ʻAe akula ʻoe e piʻi aʻe ia nalu i ke alo pali a emi iho nō. ʻO ka mea hoihoi, i loko nō o ka hoʻomaopopo ʻole paha o ka luahine, ua ʻike nō paha ʻo Florence i kona makuahine i ka ʻaʻahu i ua lole nei i kona wā uʻi.
“Mahalo, e Florence,” i pane aku ai ʻo Laʻialoha me ka moni iho i ke kaumaha. “ʻO koʻu lole punahele kēia.”
Mākaʻikaʻi aʻela ko Laʻialoha mau maka i ka loa me ka laulā o ka hale kūʻai, e mahalo aku ana i ke kūmau o kona ʻano kahiko: nā ipu aniani piha i ke crack seed, nā kiʻi sikaliki Salem mai nā makahiki kanahiku mai, a me nā kapuaʻihao lio kahiko e kau ana ma nā paia.
Kiʻi akula ʻo Laʻialoha i pōkē pua carnation ʻākala ʻāhiehie. ʻO ia kekahi o nā pua punahele a kona ʻanakē, a he ulu nui nō ma Kula, ka ʻāina kaulana i ka ʻakaʻakai momona a me ka māla pua.
“Pehea mai nei ʻoe? Kala loa ko kāua hui ʻana,” wahi a Welina iā Florence me ke kau aku i ka pōkē pua ma ke pākaukau.
Lele aʻela nā manamana miʻi o ka luahine i ka mīkini ʻohiʻohi kālā, “ʻO ia mau nō i ke alo pali, Dear. Ala aʻe, mālama i ka hale, waiho maʻemaʻe, a pōmaikaʻi nō paha i kekahi lā hou aku.”
Hoʻi koke akula ko Laʻialoha noʻonoʻo i ke kū ʻana ma ke kahawai pāpaʻu a ʻōlinolino me Welina. Kai ka naʻauao o ka luahine aloha nei. Kau maila ka minoʻaka ma ko Laʻialoha mau papālina a pane akula me ka mahamaha, “Pēlā nō, ʻeā.”
“ʻĀ ʻo ia. He $8.50 ka huina nui,” wahi a ka luahine.
Uku akula nō ʻo Laʻialoha, a laila kau hou akula i luna o kona kalaka me ka maha iki o kona naʻau. ʻO ka holo akula nō ia o ke kalaka, no Makawao ka pahu hopu.
ʻAʻole i pau...